Art Auction Admin

Artist: Jan Matejko

Lived: 1838 - 1893

Also known as: J. Matejko, J Matejko

Title: KAPŁAN ZNICZA, OK. 1870

Tools: pencil

Surfaces: paper

Signed: Yes

Description:

IInformacje o dziele: 17,5 x 15,8 cm (w świetle passe-partout); sygnowany p.d.: JM (inicjały wiązane) poniżej napis: Svatan | Kapłan | Znicza | Swenton z gontyny | słowiańskiej | (Święton) Na odwrocie oprawy fragment nalepki z częściowo tylko czytelnym napisem (atrament, druk): ... Matejko

| Rysunek | .... | ...NAJER | .... CKA 16 (?). Prawdopodobnie jest to nalepka Salonu Sztuki Abe
Gutnajera przy ul. Mazowieckiej 16, czynnego w tym lokalu w latach 1920-1939.

"Niewygasający nigdy ogień, w Polsce i Litwie pogańskiej nazywany Zniczem, przez kapłanów na ołtarzu

ofiarnym utrzymywany, nie był sam przez się czczony jako bóstwo, ale jako obraz odwiecznej wiedzy i

siły życiodajnej. Podług podań kronikarskich palono go na ołtarzu w Romowie, w Wilnie przed bałwanem

Perkuna i w Nowogrodzie Wielkim. Miejsce gdzie się palił było miejscem wyroczni, a kapłan był stróżem

ognia wiecznego i dokładał ciągle drzewa dla jego podtrzymania" (patrz: Z. Gloger, Encyklopedia

staropolska, t. IV [reprint wyd. z 1900-1903], Warszawa 1974).

Pośród licznych i różnorakich wątków przebogatej twórczości Matejki przewijają się także odniesienia

do legend i mitów słowiańskich. Można tu wymienić, np. rysunek z karykaturą Płanetnika (ok.1868),

szkic przedstawiający krąg - ołtarz ofiarny (ok.1875), obraz znany jako Wianki lub Noc świętojańska

(1875) czy wreszcie dwa obrazy z cyklu Dzieje cywilizacji - Zaprowadzenie chrześcijaństwa (1889) i

Chrzest Litwy (1888). W tym ostatnim... więcej

Created: 29-04-2025 00:17