Piece Details
Artist: Stefan Gierowski
Lived: 1925
Also known as: S Gierowski, S. Gierowski
Title: Ob.CCCLVIII, 1976
Year: 1976
Dimensions: 110,0 x 110,0 x
Tools: oil
Surfaces: canvas
Signed: Yes
Provenance:
Warszawa, kolekcja prywatnaPolswiss Art, aukcja 08.12.2015Warszawa, kolekcja prywatna
Description:
Od czasu definitywnego zerwania z figuratywnością w malarstwie twórczość Stefana Gierowskiego naznaczona była poszukiwaniem nowej formuły obrazu. Zamierzeniem artysty było pozbawienie dzieła wszystkich innych, zbędnych w jego mniemaniu, treści i skupienie się wyłącznie na oddziaływaniu koloru i figury. Dał temu wyraz rezygnując również z nadawania swoim obrazom złożonych, literackich tytułów i zaczął konsekwentnie numerować je rzymskimi cyframi. Długą serię obrazów abstrakcyjnych otwiera w 1957 roku cykl srebrzysto-szarych płócien, które krytycy chętnie wiązali z teorią unizmu Władysława Strzemińskiego. W tym samym roku Julian Przyboś po obejrzeniu Wystawy Sztuki Nowoczesnej w Zachęcie, na której zawisły najnowsze prace artysty napisał: „Domyślam się, że Gierowski wyciągnął wnioski dla swojego malowania z wystawy Strzemińskiego. Znakomity Obraz XIII delikatnością kolorów i jednolitością wizji zbliża się do unizmu”. Gierowski poszedł jednak własną ścieżką. Coraz mocniej eksperymentował z linią nadając jej nowe symboliczne znaczenie podziału płaszczyzny, stając tym samym w opozycji do przypisywanych mu przez krytyków koncepcji unistycznych. W latach 60 obrazy Gierowskiego zdradzają silne nawiązania do niezwykle popularnego w owym czasie nurtu op-art., zwłaszcza zaś w gradacji walorowej i rytmice podziału pól płótna za pomocą linii. Prezentowany Ob. CCCLVIII pochodzący z 1976 roku jest dowodem na pogłębione studium efektów jakie w przestrzeni malarskiej powoduje linia. „Ważne jest pokazanie rożnych sytuacji, w których znajduje się przestrzeń obrazu. Zawsze interesowała mnie sprawa linii i linii w przestrzeni” mówił artysta w rozmowie z Dorotą Folga – Januszewską (wyd. Apostolicum, Ząbki 2013, s. 121). Gierowski, osiągniętym za pomocą linii podziałem płótna, wprowadza do przestrzeni obrazu dynamizm spotęgowany dodatkowo plamą barwną miejscami zastosowaną na zasadzie silnego kontrastu, miejscami zaś przenikającą się. Właśnie owo zastosowanie mocnych i kontrastujących plam barwnych w połączeniu z rygorystycznym podziałem przestrzeni płótna wydobywa z oferowanego obrazu jego energię. Gierowski o tej sile mówił we wspomnianej wyżej rozmowie: „w malarstwie ważna jest energia, podobna do energii elektrycznej, która jest w kontaktach, ta energia, która tam jest chociaż jej nie widać”. Od początku lat 70. trzecim obok linii i kolory elementem odgrywającym kluczową rolę w malarstwie artysty stało się światło. Gierowski przedstawiał je zazwyczaj w formie połyskliwych snopów, barwnych strumieni i jaśniejszych pasm, gradientowo kontrastowanych z barwą tła. W oferowanym Ob. CCCLVIII światłem jest biel kwadratu w dolnym rejestrze płótna. Biel jako zrównoważona mieszanina barw prostych stanowiła dla artysty esencję światła i równała się otwarciu, przestrzeni i materii. Dla Gierowskiego światło jest najsilniejszym nośnikiem treści duchowych w malarstwie. Artysta mówił w rozmowie z Witoldem Broniewskim: „Światło jest treścią malarstwa, ono stanowi o jego wyjątkowości i tajemnicy warsztatu wielkich mistrzów. Światło ma również znaczenie symboliczne – które towarzyszy ludzkości od zarania wieków. Światło to dobro i życie. Jest coś niepokojącego w tej nieuchwytnej granicy między światłem fizycznym (teoria kwantowa) a duchowym. W naszej wyobraźni granica zupełnie zanika i prowadzi do idei Boga. Wątek światła w malarstwie ciągnie się od wieków jako jeden z najważniejszych. Nie mam na myśli iluzyjnego malowania światła, lecz światło, które emanuje w prawdziwych obrazach z ich materii malarskiej, łącząc w niewytłumaczalny sposób pierwiastek fi zyczny z duchowym”.
Created: 23-04-2025 22:09