Piece Details
Artist: Stanisław Ignacy Witkiewicz - Witkacy
Lived: 1885 - 1939
Title: Portret Eugenii Dunin-Borkowskiej, 1931
Year: 1931
Dimensions: 64,7 x 49,2 x
Tools: pastel
Surfaces: paper
Signed: Yes
Provenance:
Polska, kolekcja prywatnaDesa Unicum, aukcja 26.01.1997, poz. 65
Description:
Eugenia Dunin-Borkowska była wieloletnią przyjaciółką Stanisława Ignacego Witkiewicza, żoną Władysława Dunin-Borkowskiego, z którym Witkacy studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1905-1910. Obydwoje stali się bohaterami witkiewiczowskiej powieści „622 upadki Bunga” jako margrabiostwo de Montfort. W powieści tej Witkiewicz tak scharakteryzował swą przyjaciółkę: „(…) była to kobieta wysoka i szczupła. Miała złoto blond włosy zakręcone na uszach a la Cleo i ciemne jak skrzydła lecącego ptaka podniesione brwi. Niebieskie, smutne jej oczy miały wyraz prowokujący do najbardziej istotnych zwierzeń, i to specjalnie dotyczących nieszczęść jej interlokutora”. Eugenia była znaną postacią w Zakopanem. Przed 1914 rokiem w willi Jambur przy Drodze do Białego prowadziła otwarty salon, w którym regularnie spotykali się przedstawiciele zakopiańskiej śmietanki towarzyskiej. Sama Eugenia miała aspiracje artystyczne – ukończyła studia dramatyczne, wystąpiła w sztuce Stefana Żeromskiego „Ponad śnieg bielszym się stanę”, pisała wiersze publikowane w krakowskim czasopiśmie „Maski“, malowała, a w 1920 wspólnie z Witkacym napisała dramat „Mister Price, czyli bzik tropikalny”. O Eugenii pisano, że „swoją subtelną inteligencją, bystrymi poglądami na sztukę i literaturę, wreszcie kulturą umysłową i estetyczną przypominała ona najlepsze egzemplarze rokokowych sawantek. Miała pastelową, trochę kameralną urodę i maniery wielkoświatowej damy; była jednak dziwnie ściszona i wbrew kobiecej naturze raczej małomówna. Bił z niej niewymuszony wykwint, na który nie pozowała bynajmniej wcale, uderzała przy tym pewnym pociągającym stylem organizacji psychicznej, wysoce wydelikaconej. W jej towarzystwie wypoczywałem duchowo, chociaż prowadziliśmy nieraz wielogodzinne rozmowy o freudyźmie i spengleryźmie, o Huxleyu, o istocie dostojewszczyzny, o teoriach gnostycko-manichejskich, o neoplatoniźmie, a przede wszystkim o Stasiu Witkiewiczu“ (Jerzy Eugeniusz Płomieński w: Stanisław Ignacy Witkiewicz. Człowiek i twórca, s. 189).
Created: 23-04-2025 22:09